1/4/12

Η ΔΙΑΛΕΞΗ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ

Τὸ προσεχὲς Σάββατο 7 Ἀπριλίου, στὶς 8.00μ.μ., ὁ Γιῶργος Μπακογιάννης θὰ παραθέσῃ διάλεξη στὸ Φ.Ε. "ΑΘΗΝΑ ΕΡΓΑΝΗ" (Ἀκαδημείας 88, 2ος Ὄροφος), μὲ θέμα:

Ἡ θεολογοῦσα προτυποκρατία στὸν Ἐπίκουρο

Ὅπως μᾶς πληροφορεῖ ὁ Γ. Μπ., χρησιμοποίησε αὐτὸν τὸν περιεκτικὸ τίτλο τοῦ J.M. Gabaude, διότι ἀποδίδει μὲ ἀκρίβεια καὶ σαφήνεια τὴν ἐπικούρεια ἄποψη γιὰ τοὺς θεούς. Ὁ ὁμιλητὴς θὰ προσπαθήσῃ νὰ δείξῃ, ὅτι ἡ ἀντίληψη τῶν Ἐπικορείων γιὰ τὸ θεῖον δὲν ἀντιστρατεύεται τὸν ὑπόλοιπο κορμὸ τῆς ἐπικούρειας φιλοσοφίας, ἀλλὰ εἶναι ἀναπόσπαστο μέρος τόσο τοῦ Φυσικοῦ ὅσο καὶ τοῦ Κανονικοῦ, ἂν καὶ ἡ ὅλη ἀντίληψη εἶναι ἐνσωματωμένη στὸ Ἠθικόν. Ἐπίσης, θὰ δειχθῇ ὅτι ἡ ἀντίληψη αὐτὴ δὲν ἀποτελοῦσε γιὰ κανένα λόγο ὑπεκφυγή, ἀφοῦ ὁ φιλόσοφος εἶχε ἤδη ἐκτεθῆ μὲ τὶς ἀπόψεις του περὶ θείας προνοίας καὶ θνητότητος τῆς ψυχῆς.
Ὁ ὁμιλητὴς θὰ ξεκινήσῃ ἀπὸ τὴν βασικὴ ἀρχὴ τῆς ἐπικούρειας φιλοσοφίας, ὅτι δηλαδὴ τὰ δεδομένα τῆς ἐμπειρίας πρέπει νὰ γίνωνται δεκτά. Δὲν εἶναι ὅμως γεγονὸς ὅτι ἡ ἔννοια τῶν θεῶν διαπνέει ὅλην τὴν ἀνθρώπινη ἱστορία; Πρόκειται περὶ προλήψεως, περὶ ἐννοίας ποὺ ἐνσωματώνεται στὰ κριτήρια ἀληθείας τοῦ Ἐπικούρου. Ὁ ἱδρυτὴς τοῦ Κήπου εἶναι σαφής: "ἀκόμη καὶ οἱ παραστάσεις τῶν τρελλῶν, ὅπως αὐτὲς ποὺ βλέπουμε στὸν ὕπνο μας εἶναι ἀληθεῖς, διότι προκαλοῦν κίνηση τοῦ νοῦ, ἐνῷ τὸ μὴ ὂν δὲν προκαλεῖ τίποτε". Ἐπίσης στὴν ἐπιστολή του πρὸς Ἡρόδοτον, ὁ Ἐπίκουρος δὲν κρύβει τὰ λόγια του: "[κανόνας μας] εἶναι ὅτι τὸ ἀληθὲς ταὐτίζεται μ' αὐτὸ ποὺ παρατηροῦν οἱ αἰσθήσεις ἢ συλλαμβάνουμε ἄμεσα μὲ τὸν νοῦ" (φανταστικὴ ἐπιβολὴ τῆς διανοίας).
Καὶ στὸ τέλος θὰ τεθοῦν τὰ ἀμείλικτα ἐρωτήματα: Πῶς εἶναι δυνατὴ ἡ γνώση τοῦ θείου σ' ἕνα φιλοσοφικὸ σύστημα ὑλιστικὸ καὶ μηχανοκρατικό; Πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ πείσουμε κάποιον, ὅτι ὑπάρχουν οἱ θεοί; Πῶς συνάπτει ὁ ἴδιος ὁ Ἐπίκουρος τὴν ἐνάργειά τους μὲ τὸ λοιπὸ φιλοσοφικό του σύστημα; Τὰ λόγια του -ἐξ ἀρχῆς- ἐνέχουν σαφήνεια: "οἱ θεοὶ ὑπάρχουν καὶ ἡ γνώση μας γι' αὐτοὺς εἶναι προφανής".
Τὰ ἀνωτέρω ἐρωτήματα θὰ γίνουν ἡ βάση γιὰ νὰ διαπιστώσουμε, πῶς θὰ συναντήσουμε τοὺς θεούς, μέσα ἀπὸ τὸ αὐστηρὸ μονοπάτι τῆς ἐπικούρειας φιλοσοφίας...